ප්‍රොජෙක්ටරයක් හදමු - ආලෝක ප්‍රභවය / Let's Build a Projector - Light Source

මේ විස්තර කෙටියෙන් නොලියා දිගින් දිගට ලිවීම නොවැදගත් කියල කෙනෙකුට හිතෙන්න පුලුවන්. ඒ වුනත් සියළුම උපාංග ගැන හරි අවබෝධයක් අරගෙන වැඩේ පටන් ගත්තම අනවශ්‍ය කරදර ඒ වගේම වියදම් අවම කරගන්න පුළුවන්. උන්නැහේ මේව ගැන හරියට දැනුම් තේරුම් ගන්න සෑහෙන කාලයක් වගේම මුදළුත් නාස්ති කරළ තියෙනව. ඒක නිසා හැමදෙයක්ම ප්‍රමාණවත් කියල හිතෙන තරමට විස්තර කරන්න තමයි බලාපොරොත්තුව. ඒ වගේම මේ ගැන තවත් පුළුවන් තරම් අන්තර්ජාලයෙන් අධ්‍යයනය කරන හැටියටත් ඉල්ලා හිටින්න කැමතියි.

හරි එහෙනං ආලෝක ප්‍රභවයෙන් පටන් ගමු.

ප්‍රොජෙක්ටරයෙන් ලැබෙන පින්තූරය නිවැරදි වර්ණ සමඟ ප්‍රමාණවත් දීප්තියකින් ලබාගැනීමට එයට භාවිත වන ආලෝක ප්‍රභවය හරියාකාරව තෝරා ගැනීම හේතු වෙනව. ඒ විතරක් නෙවෙයි ප්‍රොජෙක්ටරයේ උපාංග අතරින් සාපේක්ෂව වැඩිම ජවයකින් යුතු උපාංගය මෙය වන නිසා  කෙළින්ම විදුලි බිල් පතට මෙයින් විශාල බලපෑමක් ඇති කරනවා.

ලාම්පුවකින් එහෙමත් නැත්නම් බල්බයකින් නිකුත්වන සම්පූර්ණ දෘෂ්‍ය ආලෝක ප්‍රමාණය (luminous flux) මනින්නේ lumens වලින්. එය එම ආලෝක ප්‍රභවය විසින් යමක් අලෝකමත් කිරීමේ බලය පිළිබඳ අදහසක් දෙනවා.

ඒ වගේම ප්‍රොජෙක්ටරයකින් නිකුත් වන ආලෝක ප්‍රමාණය මනින්නෙත් lumens වලින්. අහවල් lumens ප්‍රමානයක ප්‍රොජෙක්ටරයක් කියල තමයි සාමන්‍යයෙන් මේව වර්ග කරන්නෙ. එතනදි අදහස් වෙන්නෙ ඒ උපකරණය මගින් මිනිස් ඇසින් ග්‍රහණය කරගන්න පුළුවන් මට්ටමේ ආලෝකය ඒ කියන්නෙ දෘෂ්‍ය ආලෝකය කොපමණ නිකුත් කරනවාද කියන එකයි   ඒ සඳහා දැනට ANSI ආයතනය මගින් සම්මත මිනුම් ක්‍රමවේදයක් හඳුන්වා දීල තියෙනවා ප්‍රොජෙක්ටර සඳහාම විශේෂයෙන්. ඒ ක්‍රමයට යම්කිසි ප්‍රොජෙක්ටරයක ආලෝක ප්‍රමාණය එහි ANSI lumens ප්‍රමාණය විදිහට හඳුන්වනවා.
වැඩි lumens ප්‍රමාණයක් පිටකරන ප්‍රොජෙක්ටරයක පින්තූරවල දීප්තිය වැඩියි.

ඒ නිසා අපේ ප්‍රොජෙක්ටරයටත් හැකිතරම් ඉහල lumens  අගයක් ඇති බල්බයක් තෝරා ගත යුතුයි.

ඒ වගේම තමයි ඒ බල්බයේ color temperature එක. එමගින් නිකුත් වන ආලෝකයේ වර්ණය තීරණය වෙනවා. සාමාන්‍යයෙන් ප්‍රොජෙක්ටරයකට යොදාගන්න බල්බයේ ආලෝකය දහවල සූර්යාලෝකයට කිට්‍ටු වර්ණයක් තිබිය යතුයි. නැතිනම් පිතූරවල නියම පාට තිරයේ දිස් වෙන්නේ නැහැ.

ඒ සඳහා 5000K - 6000K අතර color temperature එකක් සුදුසුයි. මේ අගය අඩුවෙන කොට ආලෝකය කහ වර්ණයට හුරු වෙනවා. ඒ වගේම වැඩි වෙනකොට, නිල් පාටට හුරු ආලෝකයක් තමයි ලැබෙන්නෙ.


ඉහත කාරණා දෙක තමයි ආලෝක ප්‍රභවය තෝරා ගැනීමේදී මූළිකවම වැදගත් වෙන්නෙ.

දැන් බලමු අපිට සොයාගන්න පුළුවන් ආලෝක ප්‍රභවයන් වර්ග මොනවද කියා.

1.    Incandescent lamps - සාමාන්‍ය සූත්‍රිකා පහන්
2.    Fluorescent lamps - ප්‍රතිදීප්ත පහන්
3.    Halogen lamps - හැලජන් ලාම්පු
4.    Metal halide lamps
5.    LED

ඇත්තටම ඉහත ඕනෑම පහනක් ප්‍රොජෙක්ටරයේ ආලෝක ප්‍රභවය හැටියට පාවිච්චි කරන්න පුලුවන්. නමුත් ඒ සමහර ඒවාගේ විවිධ ප්‍රශ්න තියෙනවා. ඒව සැලකිල්ල ට ගත්තට පස්සෙ හොන්නදයි කියල ඉතුරු වෙන්නෙ අංක 4 සහ 5 විතරයි. (ඒ කාරණා මොනවද කියන එක කියන්න ගියොත් අද මේක පෝස්ට් කරන්න වෙන්නෙ නෑ)
එයිනුත් වඩාත්ම හොඳ එක තමයි metal halide පහන්. ඒව තමයි උසස් තත්ත්වයේ මිල අධික වාණිජ ප්‍රක්ෂේපණ යන්ත්‍ර ව ල පාවිච්චි වෙන්නෙ. ඉතාමත් ඉහල කාර්ය්‍යක්ෂමතාවකින් යුක්ත අති දැවැන්ත තිරයක් මතට ප්‍රක්ෂේපණය කළහැකි ප්‍රොජෙක්ටරයක් හදන්න බලාපොරොත්තු වෙන කෙනෙක් metal halide පහනක් තෝරා ගන්න එක සුදුසුයි.
නමුත් මේ පහන් වල ආයු කාලය සාපේක්ෂව අඩුයි. ඒ වගේම කාලයත් සමග lumens ප්‍රමාණය වගේම color temp එකත් අඩුවෙනව. ඒ කියන්නෙ කාලයක් ගියාම ආලෝකය අඩුවෙලා කහ පාට ගැහෙනව. ඒ වගේම පිටවන තාපය ඉවත් කරන එකත් ලේසි නෑ. ලොකුම ප්‍රශ්න තමයි ඒව ප්‍රමාණයෙන් විශාල වීම සහ පහසුවෙන් කැඩෙන්න බි‍ඳෙන්න පුළුවන් වීම.

මේව සැලකිල්ලට ගත් උන්නැහේ තොරා ගත්තෙ LED පහන්.

ඔය පහල පින්තූරෙ තියෙන්නෙ ඒ LED එක තමයි. මේක 30W , 2000 lumens ප්‍රමාණයේ එකක්. මිළදී ගත්තේ e bay  එකෙන්. සමහරවිට මේ LED දේශීය වෙළඳපොලෙත් තියෙන්න පුළුවන්. වැඩ වැඩි කම හින්දා පිටකො‍ටුවෙ රස්තියාදු ගහන්න අමාරු නිසා හොයා බලන්න පුළුවන් වුනේ නැහැ. දන්න කෙනෙක් ඉන්නවනම් කියන්න බලන්න.

මේකෙ ලොකුම වාසිය තමයි පහසුවෙන් හීට්  සින්ක් එකකට සවිකර ගත හැකිවීම. ඒ වගේම එක පැත්තකට එල්ල වුණු අලෝක කදම්භයක් ලැබෙන නිසා අපතේ යන ආලෝක ප්‍රමාණය අඩුයි. කාලයත් සමග ගතිගුණ වෙනසවීමකුත් මේවයේ නැහැ.
මේ පින්තූරෙ තියෙන්නෙ CPU cooler එකක heat sink එකකට සවිකල පසු පෙනෙන විදිහ. heat sink compound ටිකකුත් යොදාගන්න අමතක කලේ නෑ.

ඔය LED එකත් එක්කම තියෙන අනෙක් පරිපථ කොටස තමයි ඒකේ driver එක. ඒක මිළදී ගන්න අවශ්‍යමයි කියන්න බැහැ. driver  එකක් තමන්ටම හදාගන්න වුනත්  පුළුවන්. ඒත් පහසුව තකා LED ත් එක්කම ඒකත් මිළදී ගත්තා. දෙකටම ගියෙ US$ 32.88. හැබැයි Chinese.